سلام
یادتونه که در اپیزود بانکدار کور (The Blind Banker) مینی سریال شرلوک ، کلمه ای تحت عنوان "هانگزو" شنیدیم؟این کلمه مربوط به همون اعدادی هست که از اول تا آخر این اپیزود به شکستن پیغام نهفته در این اعداد که توسط فرد یا افرادی ناشناس در جاهای مختلف نوشته می شه ، می پردازه.در این پست می خوام راجع به این اعداد بیشتر توضیح بدم و با هم اطلاعات عمومیمون رو بالا ببریم و البته متوجه اشتباه شرلوک (یه اشتباه جزئی) در جریان حل این پرونده بشیم. :)
لطفا به ادامه ی مطلب برید. 🌹
* * *
اول از همه بیاین به یه تیکه از این اپیزود بپردازیم تا کمی برامون یادآوری بشه.
در مغازه ی چینی ، جان در حالی که به نشانه ی نوشته شده بر روی یک برچسب در پشت یک فنجان نگاه می کند ، می گوید:
J:شرلوک.
شرلوک به طرف جان می رود.
J:برچسب رو ببین.
SH:آره می بینم.
J:دقیقا مثل اون رمزه.
وقتی که از مغازه ی چینی خارج می شوند ، شرلوک شروع می کند به توضیح دادن موضوع:
SH:این یه سیستم عددی قدیمیه.اسمش هانگزوئه.این روزا فروشنده های خیابونی ازش استفاده می کنن.(منظورش فروشنده های خیابونی چینیه.)چیزایی که روی دیوار بانک و کتابخونه نوشته شده ، یه سری عددن که به یه زبان قدیمی چینی نوشته شدن.
J:پونزده ، چیزی که خیال می کردیم امضای نقاشه.شماره ی 15.(منظورش علامت کشیده شده در کنار عکس و روی دیوار در تصویر زیره.)
SH:چشم بندی هم که روی نقاشی کشیدن.اونم یه عدده.تو چینی اون عدد یکه جان.
J:پیداش کردیم.
* * *
و حالا بریم سراغ شناختن این اعداد:
اعداد سوژو (Suzhou numerals)
اعداد سوژو که با نام کد سوژو (به چینی Suzhou mazi) هم شناخته می شوند ، یک سیستم عددی مورد استفاده در چین ، قبل از معرفی اعداد عربی است.این اعداد همچنین با نام های huama ، caoma (در چینی به معنی اسب چمن) ، jingzama و fanzima و shangma (در چینی به معنی کوه) هم شناخته می شوند.خود کلمه ی Suzhou به معنی گلدار یا فانتزی هست.
تاریخچه:
سیستم عددی سوژو ، تنها نوع باقی مانده در سیستم عددی میله است.سیستم عددی میله ، یک سیستم عددی موقعیتی (Positional numeral) است (جلوتر مفهوم سیستم عددی موقعیتی رو می فهمیم.) که چینی ها از آن در ریاضیات استفاده می کردند.میله های (خط های) شمارشی ، میله های کوچکی ، معمولا 3 الی 14 سانتی متری ، هستند که در گذشته ریاضی دانان شرق آسیا برای محاسبه از آن استفاده می کردند.میله ها (خط ها) به صورت افقی یا عمودی قراز می گیرند تا اعداد صحیح (Integer numbers) یا اعداد گویا (Rational numbers) را نشان بدهند.
سیستم عددی میله
فرم های نوشتاری که بر اساس آن ها نوشته می شوند ، اعداد میله ای خوانده می شوند.اعداد میله ای یک سیستم عددی موقعیتی واقعی با ارقام 1 تا 9 و یک جای خالی (Blank) برای صفر هستند.(از دوره ی جنگ های ایالتی (حدود 475 سال قبل از میلاد تا قرن شانزدهم)
برگردیم سر همون موضوع خودمون یعنی اعداد سوژو.
اعداد سوژو یک نوع از اعداد آهنگ میله جنوبی (ترجمه ی Southern song rod numerals) هستند.اعداد سوژو به عنوان مختصرنویسی در مناطقی که در آن ها تجارت با شدت متمرکز شده بود (تجارت در آن جا خیلی زیاد بود.منطقه هایی تجاری بودند.) مانند حسابداری استفاده می شدند.در همان زمان از اعداد استاندارد چینی در نوشتن رسمی ، مانند هجی کردن اعداد به زبان انگلیسی استفاده می شد.
پس از دهه 1999 ، اعداد سوژو در بازارهای چین مانند آن هایی که در هنگ کنک همراه با حمل و نقل محلی قرار داشتند ، محبوبیت داشتند اما به تدریج توسط اعداد عربی کاسته شدند.این شبیه آن چه در اروپا اتفاق افتاد هست که اعداد رومی در اروپای باستان و قرون وسطایی در ریاضیات و تجارت استفاده می شد.امروزه سیستم عددی سوژو فقط برای نمایش قیمت در بازارهای چینی یا روی فاکتورهای دست نویس سنتی مورد استفاده قرار می گیرد.
نمادها:
اعداد سوژو از صفر تا نه
در سیستم عددی سوژو ، از نمادهای ویژه ای به جای کاراکترهای چینی استفاده می شود. (منظور از کاراکترهای چینی ، اعداد چینی هستند.سیستم عددی سوژو با اعداد چینی متفاوت هست.)
در جدول ، نمادهای آبی رنگ سمت چپ ، نماد اعداد سوژو و نمادهای آبی رنگ سمت راست ، نماد عددهای چینی هستند.
عددهای یک ، دو و سه ، همه توسط میله های عمودی نشان داده شده اند.این موضوع می تواند هنگامی که کنار هم قرار می گیرند باعث سردرگمی شود.برای جلوگیری از ابهام برای مثال عدد 21 به صورت "⼀〢" به جای "〢〡" که می توانست با عدد 3 (〣) اشتباه گرفته شود ، نوشته می شود.کاراکتر اول این گونه اعداد با اعداد سوژو نشان داده می شود در حالی که کاراکتر دوم با علامت های چینی نمایش داده می شود.رقم های این سیستم عددی موقعیتی هستند.نمادهای کامل عددی در دو خط نوشته شده اند تا مقدار عددی ، ترتیب بزرگی و واحد اندازه گیری را نشان دهند.به دنبال سیستم عددی میله ، رقم اعداد سوژو همیشه به صورت افقی و از چپ به راست نوشته می شود ، حتی اگر در اسناد عمودی نوشته شده استفاده شوند.همون طور که در شکل زیر می بینید ، فاکتورها را با نوشته های سنتی عمودی از راست به چپ می نویسند ولی اعداد سوژو که مقادیر را نشان می دهند به صورت افقی و از چپ به راست می نویسند.
هانگزو (Hangzhou) ، نام غلط
در نسخه ی استاندارد یونیکد (یونیکد (Unicode) استانداردی برای کد کردن نویسه های رایانه ای و نمایش و پردازش متن به اکثر زبان های دنیا هست.هر زبان یک یونیکد دارد.) ورژن 3.0 ، کاراکترهای سوژو به اشتباه اعدا سَبک هانگزو (Hangzhou style numerals) نامگذاری شده اند.در نسخه ی استاندارد یونیکد ورژن 4.0 ، یک erratum (یعنی اشتباه در مطلب چاپی یا ماشین شده ، خطای تحریری) اضافه شد که بیان داشت:
اعداد سوژو اشکال عددی ویژه ای هستند که توسط تاجران برای نمایش قیمت کالاها استفاده می شود.استفاده از هانگزو یک نام غلط است.
اشتباه شرلوک در اپیزود بانکدار کور چی بود؟
فکر کنم بتونید حدس بزنید.بله درسته.شرلوک به جای استفاده ی درست کلمه ی سوژو برای نامگذاری ، از واژه ی هانگزو استفاده می کنه.اگه جان این موضوع رو می دونست ، می تونست باهاش شرلوک رو کلافه کنه. :))
* * *
خب ، حالا ما هم می تونیم اعداد سوژو رو بخونیم و بنویسیم و یا حتی باهاشون پیغام رمزدار بنویسیم. :)
چند مثال از اعداد سوژو به همراه عدد انگلیسی:
خب ، بذارید بدونم که چه قدر یاد گرفتید.می تونید بگید اعداد زیر که دورشون خط کشیدم ، چه عددین؟به ترتیب از بالاترین عدد به پایین ترین عدد بگید.
چه جالب. شبیه مثلت خیامه
خیلی خوب بود. ممنونم 🙏🙏